Fieldlab Groene Hart presenteert plan van aanpak voor versnelde verduurzaming melkveehouderij

6 december presenteerde Fieldlab Groene Hart haar plan voor de versnelde verduurzaming van de melkveehouderij in het Groene Hart. Onder luid applaus werd het plan in ontvangst genomen door Jan Hofsteenge, MT-lid van de Regieorganisatie Transitie Landelijk Gebied, namens minister Wiersma. Voor 10 maart zet het fieldlab het plan om in een aanvraag voor financiële ondersteuning. Een onafhankelijke commissie beoordeelt deze. Transitie ziet de organisatie vooral in de combinatie van samenwerking, innovatieve maatregelen op het erf en vernieuwing van beleid. Het belang van samenwerking werd ook onderstreept door de drie gedeputeerden van de betrokken provincies en de aanwezige wethouders, heemraden, boeren, beleidsmedewerkers, belangenorganisaties en kennisinstituten. Aan het plan werd een jaar lang gewerkt door verschillende partners: Boerennatuur Zuid-Holland, Kennis Transfer Centrum Zegveld, Wij.land, Boeren met Perspectief en Veenweide Innovatie Centrum (VIC). Het VIC zal niet toetreden tot de op te richten stichting voor het fieldlab, maar zal wel als samenwerkingspartner de verbinding houden met de organisatie. Dit, omdat het VIC zich vanaf 2025 nog meer zal gaan toeleggen op lange-termijnsysteeminnovatie.

Fieldlab Groene Hart presenteerde haar inhoudelijke aanpak, waarbij samenhangende maatregelen voor een versnelde verduurzaming van de melkveehouderij opgelijnd worden in zes verschillende ontwikkelrichtingen. Daarbij werd voor een aantal maatregelenpakketten de ‘businesscase’ gepresenteerd: een doorrekening van het effect van de maatregelen voor de verschillende opgaven en de economische resultaten, onderzocht door PPP-Agro Advies. Fieldlab Groene Hart liet weten in de vorm van een stichting verder te gaan om op die manier een stabiele toekomst te garanderen. Ines de Ridder, wethouder Nieuwkoop: “Als gastgemeente zijn wij bijzonder trots dat het fieldlab nu al zó’n concreet plan heeft samengesteld dat wij er in en om het Groene Hart meteen mee aan de slag kunnen. Belangrijk dat de initiatiefnemers dat op zo’n heldere en praktische manier hebben ingestoken. Wij blijven als gemeente Nieuwkoop dit initiatief onder de aandacht brengen bij de verschillende platforms die, op welke wijze dan ook, betrokken zijn bij de verduurzaming van het gebied.” Het fieldlab werkt in een gebied dat drie provincies bestrijkt. Vertegenwoordigers van de provincies zijn enthousiast.

Slimme samenwerking

Mirjam Sterk, gedeputeerde van de provincie Utrecht benadrukt dat samenwerking nodig is om de opgaven die er liggen te realiseren: “Dit fieldlab is een van de initiatieven die illustreren dat slimme samenwerking nodig is om tot een versnelde transitie van ons Groene Hart te komen. Die samenwerkingsverbanden zijn nodig om bijvoorbeeld biodiversiteit en dierwelzijn te realiseren. Als provincie willen we de samenwerking tussen boeren en natuurorganisaties vormgeven door te kijken waar partijen elkaar kunnen aanvullen en ondersteunen. Als beleidsmakers moeten we daarbij ook zorgdragen voor goede afspraken tussen boeren en terrein beherende organisaties die ook langjarig zekerheid bieden. Op die manier kunnen zij samen zorgen dat de biodiversiteit behouden blijft of een vlucht neemt en tegelijkertijd het verdienmodel van boeren in acht nemen. Daarbij moeten we ook kijken hoe we grondbeleid vormgeven op een manier dat bovenstaande doelen: biodiversiteit, langjarig beheer en het verdienmodel voor de boer, ondersteund worden.”

Innovaties bieden enorme kansen

Jelle Beemsterboer, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, ziet dat het fieldlab veel kansen biedt om innovatie aan te jagen en zo de toekomst een stapje dichterbij brengt: “Innovaties bieden grote kansen voor onze agrariërs. Dat niet alleen, het zorgt ook voor een betere wereld. De nieuwe innovaties kunnen zorgen voor een verlaging van broeigassen en bieden mogelijkheden voor het produceren van groen gas. Deze innovaties zouden ook de oplossing kunnen zijn voor het stikstofvraagstuk. Als provincie willen wij daarom zorgen voor een juridische borging van innovaties in vergunningverlening. Daarnaast willen we vergunningverlening versnellen. Hier zijn we al druk mee bezig.”

Vakmanschap van de boer van onschatbare ware

Frank Rijkaart, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland benadrukt beleidsruimte nodig is om tot een versnelde transitie in het gebied te komen.
“Als provincie begrijpen we dat de uitdagingen die voor ons liggen investeringen vereisen, zoals in voer- en managementmaatregelen of stalinnovaties. Daarom werken we aan een subsidieregeling om boeren hierin te ondersteunen. We hopen de details hiervan zo snel mogelijk te kunnen delen. Daarnaast is er behoefte aan meer beleidsruimte om in bepaalde gevallen verdere stappen te kunnen zetten. Deze oproep nemen we serieus, en we gaan onderzoeken of die ruimte er is en kijken daarbij ook nadrukkelijk naar het Rijk. In de afgelopen periode hebben we, dankzij de fijne samenwerking met het fieldlab, samen de schouders eronder gezet. De energie vanuit de boerenorganisaties, gecombineerd met de praktijkkennis en het vakmanschap van de boer, is van onschatbare waarde. Ik ben ervan overtuigd dat we samen een succesvolle route naar de toekomst kunnen bewandelen.”

Over Fieldlab Groene Hart

Fieldlab Groene Hart is een initiatief van Boeren met Perspectief Coöperatief UA, BoerenNatuur Zuid-Holland (in afstemming met collectieven Noord-Holland en Utrecht), Coöperatie Kennis Transfer Centrum Proefboerderij Zegveld UA. en Stichting Wij.land. Fieldlab Groene Hart streeft ernaar om in een versneld tempo de melkveehouderij in het westelijk veenweidegebied in al haar diversiteit te verduurzamen. Dat maakt zij waar door een uitnodigende, veilige proeftuin te creëren die leidt tot doorbraakinnovaties die zowel maatschappelijk, economisch, juridisch als technisch succesvol zijn. Losse maatregelen die kleinschalig in pilotfase zijn getest worden slim gecombineerd en doorontwikkeld binnen een praktijkgerichte leeromgeving om versneld opgeschaald te kunnen voor brede toepassing binnen een duurzame, toekomstbestendige bedrijfsvoering. Via een koploperaanpak faciliteert het fieldlab kennis- en beleidsontwikkeling rond innovatieve melkveehouders in het westelijke veenweidegebied.